Tuesday, June 10, 2025
spot_img
HomeDrugno Yakardi, langmano Hamjakdi by Dr Bijoy Debbarma

Drugno Yakardi, langmano Hamjakdi by Dr Bijoy Debbarma

                                                 Phlisa

Takhuk bukhuk song, 1980 ang Manipuro ni RIMS, o joranai RMC, Regional Medical College o MBBS swrwng thahngo.  Collge o ang bisidok tongkha. O jora mugil takhukrok bobotwi khe drugni khwio kwchawi bwswk birmano kwlaijak ang nukjak mokol baithang bai. Sai sai sikla ni langma thapla wngwi kobon baikha. Drugni khwio kwchawi tei yok manya, kotok sorgwi thwikha, baksa HIV, Hepatitis C, Hepatitis B teibo kirithohtok kulum kwsabai kohop jagwi langma chojak baikha sikla tongsaknw. 

Thung mugil rokni bosongo orai porai nangkha, generation gap wngkha, nok nukhung bukcha wngkha, rang rini biyalo kwlaikha. Drug ni logi raida swbaimung jehai sikok mangkhor wngmani, sekmani, bualai tonglai wngmani, murder wnglaimani abotwi thugwi chayamung muglirokni dophao nukjak kha. O jora bwrwi motha ima songni bodol choba kwrak khe drugni swraimungno kasona bagwi lama kolok hinma nangkha, choba ma khwlaikha, kolomtwi ma khibikha. Ang tabukbo muitu mano ang pass khwlaiwi kulum kwsa no naina chengdrop, o jora khorksa bwrwi sikli salsa ani outdoor o sokphaio. Bo riste( rumal) bai totogra sincherep tonijak. Thwi chorirwng.

-Tamo wng bukhuk. Ang bono mugil kokbai swhngo..

Bini kok khwnawi ani thiwh sundruo, bo saka, buphayung drug addict, thwilamtwi drug heroin nao. Bini bomotom derakha, kaham hamya sina rwngliya, bohrok gwnang tongmani, nokni thugwi manwi khunwi phalwi buphayungni drugni bagwi rang jugali ma rikha. Rang kwrwiphuru bo kobor hai wng thahngo bithi manyawi, bo joli jagwi bibino  buwi lengriwi totograo Dracula hai uaichiwi thwih nwngna chengo. Nokni borok nukslabwi onnepra khe bono mwthangkha.

Chini nok kwthwi o(morgue) o bwswk post mortem ma khwlaikha sikla rokni abo lekhawi lekah paiya.

Bwswk sal swkangni kok abo, 1986 ni kok. Tini aswk sal ulo manipurni mangpili ani sakbaithangni mokol bai chini Tripura haste chini dophani achaisongi bising  nukna kwlainai hinwi emango bo uansuk manya.

Tini drugni eba phek manwini swraimung chini tipra dophano chibuk muisele hai phanwi twrwk twrwk khe monokna chwngkha. Tamo bigra, tamo gwnang, tamo pora kwrwng tamo pora rwngya jotonw drugni swraimung bai kohopjak.

Rwngnok, college, hostel, kami , doli joto jila phekmung /drug bini bwdak bupra phehelrwk phehelrwk.

Buma bupha bwswk emang nukmani  bwsala bwsajwk doctor wngnai, engineer wngnai, TCS wngnai, teacher wngnai, sorkarni sebuk wngnai ako ako. Bwsa bwtwihno rwng nogo rohoro, baksaba dolio baksaba agulio baksaba missionary rwng nogo, hostelo sokphai baio.

Class six ni simi class twelve langmani belaikhe nangkukmani jora. O jora cherairok eba swrwngnairok bo raidatwi swrwng tei bwswk bwkha riwi saktarwi swrwng aboni sakao se bohrokni thinang songsajak. Soi soi guidance moral teaching manya hinkhe lama keplenani . Langmani i jorao cherairokni bising kwbangninw kaham tei hamyani bising ni pherlaimungno romwi manya tei kwtal manwini phaising bwkha soton jago. Tei aboni sep tisao mothani  sitra borokrok, bwini bwsano derariwi gwnang khwna muchungnairok bohrok wngkha drug pedlar eba drug phalnairok. Bohrokni kaisa syndicate tongo. Phatar hani drug tibi rwngnai, aboni ulo abono bagna bagwi supply chain tongo. Rwng nogo, hostelo, park o lamao bohrokni agent rok beraio. Drug pedlar baksa belai phan gwnang, baksa kisa misa police, politician rokbai bohrokni kaisa huijak halok tongo.  O halokni bagwi bohrok bijra samung tong phano kerongni yakni simi yogwi tongo.

Cherairok, siklarok, swrwngnai bodol rok phekmanwi bobotwi uisa chahwi eba nwngwi naina muchungjago. Phiya uaisa o amjogwi naimungnw bini langmani khwi eba duk wngwi kwsao. Bo drug ni seleng wngo tei kiphil manya.

Tipra dophao phek manwini swraimung: Koktun bwlaih philkhe uram uram mokolo kwlaio tiprasa dophani sikla rok drugni khwio kwchawi langma chomani. Bisiknwi swkango krishna nagaro khoroksa sikla drug nawi noksingo thwi tongmani kok. Nokni borokbo siya bohrokni bwsa thwimani, salnwi ulo bahai mwnam ongkhor phuru buma bupha jai mano bohrokni bwsa i hayungo kwrwikha. Semano amabaso khoroksa sikla lamao akhainw kwlaiwi thwikha, bohbo drugni seleng tongmani, amabasa ganani kamio nw hoja giri phru khorotham  tiprasa  sikla bithi sapuljak arak nwngwi baksabai thwilangkha.

Tripura hasteni thung kami, amchaio drugni swraimung soiwikha. Buma buphani emangno seknani chengkha.

Thaihsa bwkha kahmajaknai kothoma ani tabukbo muitu tongo. Abo kamalpur subdivision ni kok. Bupha samprai tei buma kwchwngti bwsa chwla okra chrianjibno twiwi emang kaham nukmani. Class one ni simi o cherai porao kaham, elem gwnang. Buma bupha bigra, rubber bagano samung tangwi rang ajio. Hinphano bwsakni kolomtwi khiklai dora dukhu khe rang aji bwsalano rwng nok kahamo rohoro, nokni simi hakchalo. Maidhomik exam rina bagwi chiranjib tiyar wngo, testo belai kaham mark mangkha, first division manainw hinwi bini rwng nokni phwrwngnairok kha chonglai tongmani. O jora bini khoroksa kiching phaiwi powder hai kaisa manwi yapharwi sao: Yar abono kisa bahai nawi naila, nwng kwtal duniyao soiwinai, mumbaini nayika hemamalini, mun mun sen songbai,  nwng malai tongnai. Chironjib bo bini kichingni koimungno sak pherwi manya. Bo motom suwi naio o powder no. Aboni ulo bini langmani kothomanw juda wng kasao. O drugn naya hinkhe bini bwsak se derao, khorok derano naio. Thugwi kok sawi, danda kok sawi buma buphani thani rang kwbang kwbang khe sana chengo.

Buma bupha bo nugo bohrokni bwsa bobotwibo swlairwrwk. Swkangni  kwthar tei mwchang mwnwima kwrwikha, ma phano borom rima kwrwikha. Bwsak kuphur tongmani somrwrwk, yak yakung kwlwio, kok kubulo.

Samprai songni kami simi kisa chalwi hati gwna khungsa sak hamkrai nok tongo. O jila tiprasa doctor; kamchwlwi kuphur kanwi kulum kwsa kwlainairokno naio. Samprai emang nukmani bwsalaba pora kwrwng , bonobo doctor swnam nai. Phiya borhokni emang eamngnw tongrwgo, bwsala drug namang namang kobor hai wngo, kaham hamya sina rwng liya, buma buphabo nokni manwi khunwi phalbaiwi bigra chasugo, doctorni thani twlango. Salsa doctor bini thwi amajowi nawiwi sao bini Hepatitis B wngkha.Abo wngkhe liver eba bwkha sogwi koboljaknai thwilango. Sampraini khorok saka nokha baikhurup kwlaio. Bwsalabo saimankha bo tei kiphil manliya bini langmani soi lamao. Bwkha baijagwi bo rubber bagano totogro sorogwi thwio. Twisa naro bwsalani kwhtwi bwsak no twlangwi samprai song sogo. Bini mokol bwskango bwsalni bwsak khamo bolni hohro aboni logi bini emangbo thapla wngwi kobonlango.

Abotwi kha kham khamjaknai langma kwmamani, khum botolok tongphurunw barma swkang kwrailangmani sawi sabaiya. Abo salka simi salhab, salgra, salgrung Tripura hasteni jotobai drugni senal pheheljak. Abo kwthwilung ni ojama wngwi mui rutugo chini dophani sikla tei swrwngnwi bodol songni bising.

Tamono phekmanwi hin: Je manwi no nwngkhe chahkhe eba nakhe bomotomni uansukma  derao, bomotomo hamya sampili khikhalio tei bwsago bo thugwi swlaimung tibio abono phekmung manwi hino. Phunuk mari(example) chuak, arak ganja.

Phekmung tamo: Phek manwino yachagwi je swlaimung bwsak tei bomotomo nukjago abono phekmung hino.

Phek seleng (Addiction): Bukhuk bai phano,  bukungtwi phano eba thwihlamtwi phekmanwi nama ulo  kaisa jorao o manwino nayakhe tei tongwise manya, aboni  seleng wngwi kasao.  O dosano hino phek seleng.

Phek manwini  mungsari:-

Chauak, arak

Duma, biri, cigarettes

Ganja, Choras, Bhang,Aphim.

Jarda, sada bwlaih.

Heroin

Cocaine

Marijuana

Morphine

Hasish

LSD

Yaba

Bithi Phiya phekmanwi:Phensidyl,corax.

Dentrite.

Bomotom eba koborni bithirok.

Abono karwibo teibo kwtal kwtal phekmungni manwi tei bithi ongkhor tongo.

                                            ( Philnwi Bwskango)

RELATED ARTICLES

Most Popular

Recent Comments